చిరంజీవి జీవిత పరిచయం
కొణిదెల శివశంకర వరప్రసాద్, తెలుగు చలనచిత్ర పరిశ్రమలో “మెగాస్టార్ చిరంజీవి”గా సుపరిచితులు. ఒక సాధారణ మధ్యతరగతి కుటుంబంలో పుట్టి, తన స్వయంకృషితో భారతీయ సినిమాలోనే ఒక అగ్ర నటుడిగా ఎదిగిన ఆయన జీవితం ఎందరికో స్ఫూర్తినిచ్చింది. నటన, రాజకీయాలు, సామాజిక సేవ… ఇలా పలు రంగాల్లో ఆయన తనదైన ముద్ర వేశారు.
- పుట్టిన తేదీ మరియు ప్రదేశం: ఆగస్టు 22, 1955న పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, మొగల్తూరులో కొణిదెల వెంకట్రావు, అంజనాదేవి దంపతులకు మొదటి సంతానంగా జన్మించారు.2
- కుటుంబం: ఆయన తండ్రి పోలీస్ కానిస్టేబుల్ కావడంతో ఆయన బాల్యం వివిధ ప్రాంతాల్లో సాగింది. ఆయనకు ఇద్దరు తమ్ముళ్లు (నాగేంద్రబాబు, పవన్ కళ్యాణ్), ఇద్దరు చెల్లెళ్లు (విజయ, మాధవి) ఉన్నారు. ఆయనకు సురేఖతో వివాహం జరిగింది. వారికి ఇద్దరు కుమార్తెలు (సుష్మిత, శ్రీజ) మరియు ఒక కుమారుడు (రామ్ చరణ్) ఉన్నారు.
- విద్య: నిడదవోలు, గురజాల, బాపట్ల, పొన్నూరు, మంగళగిరి వంటి పలు ప్రాంతాల్లో ప్రాథమిక విద్యను పూర్తి చేశారు. ఒంగోలులో ఇంటర్మీడియట్, నరసాపురంలోని శ్రీ వై.ఎన్. కళాశాలలో కామర్స్ డిగ్రీ పూర్తి చేశారు. నటనపై ఆసక్తితో 1976లో మద్రాసు ఫిల్మ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో చేరారు.
సినీ ప్రస్థానం
- మొదటి చిత్రం: 1978లో విడుదలైన ‘ప్రాణం ఖరీదు’తో చిరంజీవిగా తెలుగు ప్రేక్షకులకు పరిచయమయ్యారు. అయితే, ఆయన నటించిన తొలి చిత్రం ‘పునాదిరాళ్ళు’, కానీ ‘ప్రాణం ఖరీదు’ ముందుగా విడుదలైంది.
- ప్రారంభ దశ: తొలి రోజుల్లో చిన్న పాత్రలు, విలన్ పాత్రలు పోషించారు. బాపు దర్శకత్వంలో వచ్చిన ‘మనవూరి పాండవులు’ సినిమా ఆయనకు మంచి గుర్తింపు తెచ్చింది.
- స్టార్‌డమ్: 1983లో వచ్చిన ‘ఖైదీ’ చిత్రం ఆయన సినీ జీవితాన్ని మలుపు తిప్పింది. ఈ సినిమాతో చిరంజీవి ఒక యాక్షన్ స్టార్‌గా ఎదిగారు.
- గోల్డెన్ ఎరా: 1980లు, 90లలో చిరంజీవి తెలుగు సినిమా పరిశ్రమలో అగ్ర కథానాయకుడిగా నిలిచారు. ‘గ్యాంగ్ లీడర్’, ‘జగదేక వీరుడు అతిలోక సుందరి’, ‘అత్తకు యముడు అమ్మాయికి మొగుడు’ వంటి చిత్రాలు ఆయనను మాస్ ప్రేక్షకులకు మరింత చేరువ చేశాయి. ఆయన డ్యాన్స్, స్టంట్స్ అభిమానులను విశేషంగా ఆకట్టుకున్నాయి.
- పురస్కారాలు: ఆయన తన 45 ఏళ్లకు పైబడిన సినీ జీవితంలో 150కి పైగా చిత్రాల్లో నటించారు. మూడు సార్లు ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ నంది పురస్కారాలు, తొమ్మిది ఫిల్మ్‌ఫేర్ సౌత్ పురస్కారాలు అందుకున్నారు. 2006లో పద్మభూషణ్, 2024లో పద్మవిభూషణ్ పురస్కారాలతో భారత ప్రభుత్వం ఆయనను సత్కరించింది. 2024లో ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం గౌరవ డాక్టరేట్ ఇచ్చింది.
సామాజిక సేవ మరియు రాజకీయాలు
- సామాజిక సేవ: చిరంజీవి కేవలం నటుడే కాదు, మంచి మానవతావాది కూడా. ‘చిరంజీవి ఛారిటబుల్ ట్రస్ట్’ స్థాపించి రక్తదానం, నేత్రదానం వంటి కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తున్నారు. దీని ద్వారా వేలాది మందికి సహాయం చేశారు.
- రాజకీయ ప్రవేశం: 2008లో ‘ప్రజారాజ్యం పార్టీ’ని స్థాపించి రాజకీయాల్లోకి వచ్చారు. 2009లో తిరుపతి నుంచి ఎమ్మెల్యేగా ఎన్నికయ్యారు.
- కేంద్ర మంత్రి: 2012లో పార్టీని కాంగ్రెస్లో విలీనం చేసి, రాజ్యసభ సభ్యుడిగా ఎన్నికయ్యారు. అనంతరం కేంద్ర పర్యాటక శాఖా మంత్రి (స్వతంత్ర హోదా)గా పనిచేశారు.
చిరంజీవి తెలుగు చలనచిత్ర పరిశ్రమలో ఒక శకం సృష్టించారు. ఆయన కృషి, పట్టుదల, విలక్షణమైన శైలితో కోట్లాది మంది అభిమానులను సంపాదించుకున్నారు. ఆయన జీవితం సినిమా రంగంలో ఒక ‘విజేత’గా, సామాజిక సేవకుడిగా ఎల్లప్పుడూ నిలిచి ఉంటుంది.
- మెగాస్టార్ చిరంజీవి నటించిన తెలుగు సినిమాల జాబితా ఇక్కడ ఇవ్వబడింది.
చిరంజీవి సినిమాల జాబితా
చిరంజీవి సుమారు 150కి పైగా చిత్రాల్లో నటించారు. ఆయన నటించిన కొన్ని ముఖ్యమైన తెలుగు చిత్రాలు:
1970లు
- ప్రాణం ఖరీదు (1978) – మొదటి చిత్రం
- మనవూరి పాండవులు (1978)
- పునాదిరాళ్ళు (1979)
- కొత్త అల్లుడు (1979)
- ఐ లవ్ యూ (1979)
- ఇదో కథ కాదు (1979)
1980లు
- మోసగాడు (1980)
- పున్నమి నాగు (1980)
- నకిలీ మనిషి (1980)
- చట్టానికి కళ్ళు లేవు (1981)
- రాణీ కాసుల రంగమ్మ (1981)
- ఇంట్లో రామయ్య వీధిలో కృష్ణయ్య (1982)
- శుభలేఖ (1982)
- అభిలాష (1983)
- ఖైదీ (1983) – కెరీర్ లో ఒక మలుపు
- గూఢచారి నెం.1 (1983)
- ఛాలెంజ్ (1984)
- రుద్రవీణ (1988)
- అత్తకు యముడు అమ్మాయికి మొగుడు (1989)
- స్టేట్ రౌడీ (1989)
- జగదేక వీరుడు అతిలోక సుందరి (1990)
1990లు
- కొండవీటి దొంగ (1990)
- గ్యాంగ్ లీడర్ (1991)
- రౌడీ అల్లుడు (1991)
- ఘరానా మొగుడు (1992)
- ఆపద్బాంధవుడు (1992)
- ముఠా మేస్త్రి (1993)
- ముగ్గురు మొనగాళ్ళు (1994)
- అల్లుడా మజాకా (1995)
- హిట్లర్ (1997)
- చూడాలని వుంది (1998)
- స్నేహం కోసం (1999)
2000లు
- అన్నయ్య (2000)
- ఇంద్ర (2002) – ఒక మళ్ళీ పెద్ద హిట్
- ఠాగూర్ (2003)
- శంకర్ దాదా MBBS (2004)
- స్టాలిన్ (2006)
- శంకర్ దాదా జిందాబాద్ (2007)
2010లు
- ఖైదీ నెం.150 (2017) – 10 సంవత్సరాల విరామం తర్వాత రీ ఎంట్రీ
- సైరా నరసింహారెడ్డి (2019)
2020లు
- ఆచార్య (2022)
- గాడ్ ఫాదర్ (2022)
- వాల్తేరు వీరయ్య (2023)
- భోళా శంకర్ (2023)
- విశ్వంభర (నిర్మాణంలో ఉంది)
ఇవి కాకుండా, చిరంజీవి కొన్ని హిందీ, తమిళ, కన్నడ చిత్రాల్లో కూడా నటించారు లేదా అతిథి పాత్రలు పోషించారు. వాటిలో ‘ప్రతిబంధ్’ (హిందీ), ‘ఆజ్ కా గూండారాజ్’ (హిందీ), ‘సిపాయి’ (కన్నడ) వంటివి ఉన్నాయి.